تاثیر طولانی مدت وازکتومی بر بافت بیضه موش صحرایی

سابقه و هدف: وازکتومی یکی از روش های شایع و مورد حمایت وزارت بهداشت در پیشگیری از قدرت باروری در مردان می باشد. با توجه به گزارش های ضد و نقیض در مورد اثرات وازکتومی بر بافت بیضه انسان و حیوانات مختلف و به منظور تعیین تاثیر طولانی مدت وازکتومی بر وضعیت ظاهری و ریخت شناسی بافت بیضه این مطالعه در دانشگاه تربیت مدرس طی سال 1374 انجام گرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش تجربی (experimental) روی 14 سر رت (rat) نژاد wistar انجام گردید. رت ها به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه مساوی وازکتومی و sham operation تقسیم شدند و سپس تحت عمل جراحی دوطرفه قرار گرفتند. شش ماه بعد از عمل جراحی، تغییرات بافت بیضه در دو گروه با تهیه برش های هیستولوژیک و رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین، پاس و تری کروم ماسون مورد بررسی گردیدند. متغیرهای مورد بررسی شامل وزن و حجم بیضه، اندازه قطر مجاری منی ساز، ضخامت اپی تلیوم مجاری ساز، میزان حجمی اجزای بافت بیضه و تعداد سلول های جرم و سرتولی در اپی تلیوم مجاری منی ساز بود. مقادیر حاصل در دو گروه مورد مقایسه و قضاوت آماری قرار گرفتند. یافته ها: وازکتومی باعث تغییراتی از جمله افزایش چین خوردگی غشای دور مجاری، واکوئوله شدن اپی تلیوم مجاری و کندگی سلول های جرم نابالغ از اپی تلیوم در گروه وازکتومی شده گردید. مقایسه مقادیر متغیرهای بافت بیضه در دو گروه نشان داد که مقادیر در گروه وازکتومی شده نسبت به گروه sham اختلاف معنی داری دارند. به این ترتیب که وزن بیضه بر حسب گرم (0.2±1.2 در مقابل 0.2±1.5)، حجم بیضه بر حسب سانتی متر مکعب (0.2±1.1 در مقابل 0.2±1.4) با p<0.0005، قطر مجاری منی ساز برحسب میکرون (53±225 در مقابل 27.5±289.5) و ضخامت اپی تلیوم مجاری بر حسب میکرون (16.5±53.8 در مقابل 15.1±78) با p<0.0001 کاهش معنی دار داشتند و همچنین میزان حجمی اجزای بافت بیضه و تعداد سلول های جرم در گروه وازکتومی شده نسبت به گروه sham اختلاف معنی دار داشت (p<0.0001) ولی بین تعداد سلول های سرتولی در دو گروه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: وازکتومی باعث تغییرات شدید در بافت بیضه موش صحرایی می گردد که برای شناخت بیشتر مکانیسم های احتمالی ایجاد کننده تغییرات و تعمیم آن به انسان، توصیه می شود که مطالعات گسترده تری در انسان و حیوانات دیگر انجام گیرد.